چاقی ژنتیکی

چاقی ژنتیکی

اکثر ما بسیاری از افراد را می شناسیم که به راحتی می توانند کیک، شیرینی، شکلات، بستنی و … بخورند و به وزن آن ها اضافه نشود. از طرفی، افرادی نیز وجود دارند که با خوردن اندک کالری های اضافه دچار اضافه وزن می شوند. علت این موضوع می تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد که ژنتیک بخش کوچکی از این عوامل است. اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که به راحتی چاق می شود، در این مطلب با مرکز مشاوره ژنتیک پارسه ژنکس همراه باشید تا به بررسی بیشتر چاقی ژنتیکی بپردازیم.

چاقی ژنتیکی

چاقی چیست؟

به طور کلی چاقی به داشتن بیش از حد چربی یا توده های چربی نسبت به سن، جنس و قد اطلاق می شود. روش های مختلفی برای محاسبه چاقی در افراد وجود دارد که رایج ترین آن ها شاخص توده بدنی یا BMI است. شاخص توده بدنی با تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم بر قد به حسب متر مربع به دست می آید. به این ترتیب چاقی بر حسب BMI در بزرگسالان به شرح زیر است:
• از ۲۵ – ۲۹٫۹ نشان دهنده اضافه وزن می باشد.
• از ۳۰ – ۳۹٫۹ نشان دهنده چاقی می باشد.
• از ۴۰ یا بالاتر نشان دهنده چاقی بیش از حد است.
اما به طور کلی BMI معیار تشخیص قطعی چاقی نیست زیرا بسیاری از افرادی که عضلات زیادی دارند، شاخص توده بدنی آن ها نیز بالاتر است اما هیچ چربی اضافی ندارند. چربی اضافی دور کمر در کنار BMI بهتر می تواند میزان چاقی فرد را نشان دهد.

آیا ژنتیک در چاقی نقش دارد؟

بر خلاف تصور عموم مردم، ژنتیک تاثیر چندانی در چاقی ندارد. خوشبختانه پژوهش ها در این زمینه نشان داده اند که حدود ۶۰ درصد چاقی افراد به عوامل محیطی، به خصوص تغذیه و عوامل روانشناختی، بستگی دارد و فقط ۴۰ درصد به عوامل ژنتیکی بستگی دارد.
به گفته آقای دکتر بوشهری، متخصص ژنتیک بالینی در بهترین مرکز مشاوره ژنتیک غرب تهران، پارسه ژنکس، در خانواده هایی که پدر و مادر دچار اضافه وزن هستند، احتمال چاق شدن فرزندان نیز تا ۸۰ درصد وجود دارد. پژوهش های اخیر نشان می دهد که اگر پدر و مادری کودکی را به فرزندی قبول کنند، یعنی ژنتیک کودک جدا از ژنتیک پدر و مادر باشد، و آن پدر و مادر چاق باشند، احتمال چاق شدن این فرزند خوانده همچنان وجود دارد. این امر نشان می دهد که چاقی بیشتر تحت تاثیر عوامل محیطی قرار دارد.

در ادامه به صحبت های دکتر عطا بوشهری، متخصص ژنتیک بالینی در مرکز مشاوره ژنتیک پارسه ژنکس گوش می دهیم:

در نتیجه می توان گفت که خوشبختانه نقش ژنتیک در چاقی افراد بسیار کمرنگ است. داشتن سبک زندگی سالم و تغذیه مناسب در افرادی که از لحاظ ژنتیکی مستعد چاقی هستند تاثیر بسزایی در کاهش وزن دارد. از جمله عوامل موثر در کاهش وزن عبارتند از:

پیاده روی و فعالیت روزمره

پیاده روی یکی از موثرترین راه ها برای کنترل وزن می باشد. پیاده روی ۵ روز در هفته و به مدت ۳۰ دقیقه به کاهش وزن و کنترل آن کمک می کند.
رژیم غذایی مناسب
تغذیه نقش بسیار زیادی بر چاقی و اضافه وزن دارد. تغذیه سالم و مغذی، مصرف میوه ها و سبزیجات، کاهش مصرف غذاهای فست فود و غذاهای چرب یا پر نمک می تواند به کاهش وزن کمک بسزایی کند.
کنترل استرس
استرس یکی از عواملی است که مستقیماً بر چاقی تاثیر می گذارد. سعی کنید از تنش و عوامل استرس زا دوری کنید و با کمک ورزش هایی مانند یوگا استرس خود را کاهش دهید.
خواب کافی
خواب کافی در زمان مناسب بر سلامت بدن تاثیر مستقیم دارد. خواب بد و ناکافی موجب بروز تغییرات هورمونی و چاقی می شود.

در پایان باید بگوییم که با توجه به تحقیقات انجام شده در حوزه ژنتیک، چاقی به میزان کمی با ژنتیک فرد مرتبط است و بیشتر عوامل محیطی و سبک زندگی بر وزن فرد تاثیر گذار می باشند.